Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

Хукукшунолик. Ўзбекистон Республикаси конституцияси

Кириш Ўзбекистон Республикаси чукур ижтимоий-сиёсий ислоҳотлар даврини бошидан кечирмоқда; мамлакат иқтисодиёти бозор муносабатларига Ўтмоқда; жамиятда умуминсоний қадриятлар борган сари кўпроқ қарор топмоқда; шахс ҳуқуқлари ва эркинликларини, шаъни ва қадр-қимматини ҳимоя қилиш давлатнинг бурчига айланмоқда. Республикада демократик ҳуқуқий давлат барпо этиш ва адолатли фуқаролик жамиятини қарор топтириш жараёни кечмоқда. Ушбу ўтиш даврида фуқароларнинг ҳуқуқий маданияти даражасини ошириш, уларнинг давлат, ҳуқуқ, қонунийлик, ҳуқуқ- тартибот ҳақида энг зарур билимларга эга бўлишидан иборат муҳим вазифа юзага келди. 1997 йилда Олий Мажлис қабул қилган жамиятда ҳуқуқий маданиятни юксалтириш миллий дастури ана шу умумдавлат аҳамиятига молик вазифани бажаришга қаратилгандир. Хурматли талабалар ушбу маъруза матнида умуман «давлат», хусусан «Ҳуқуқий давлат» тушунчалари қараб чиқилган, фуқаролик жамиятининг таърифи берилган, ҳуқуқ асослари нафақат ҳуқуқий нормалар тизими сифатида, балки кенгроқ маънода-ҳуқуқий муносабатлар, юридик масъулият ва Ҳуқуқбузарликлар йиғиндиси билан бирга кўриб чиқилган.

Ўзбекистон Республикасида Маъмурий жавобгарлик

Мазкур маърузалар курси Ўзбекистон Республикасида маъмурий жавобгар- ликка оид янги қонунлар асосида тайёрланган бўлиб, унда фуқароларни маъмурий жавобгарликка тортиш асослари амалиёти умумлаштирилган, шунингдек, маъмурий ҳукукбузарлик содир этилганда ички ишлар органлари томонидан қўлланиладиган ҳуқуқбузарни ушлаб келтириш, маъмурий йўл билан ушлаб туриш, шахсни кўрикдан ўтказиш, ҳужжатларни кўздан кечириш ва олиб қўйиш чораларига доир масалалар таҳлил этилган. ИИВ олий таълим муассасалари ўқитувчилари, илмий тадқиқотчилари, тингловчи ва курсантлари, шунингдек, амалиёт ходимларига мўлжалланган.

IQTISODIY BILIMLAR TARIXI

"Iqtisodiy bilimlar tarixi" kursi iqtisodiy fanlar tizimida muxim o‘rin egallaydi. Insoniyat o‘zining ming yillik tarixi davomida katta iqtisodiy va ijtimoy taraqqiyot yo‘lini bosib o‘tgan. Xar bir davrda u yoki bu mamlakatlarda ayrim shaxslar (olim yoki xokimlar) tomonidan shunday iqtisodiy ahamiyatga molik fikr, g‘oya, nazariya, konsepsiyalari ilgari surilgan va amalga oshirilganki, bir xolda shular tufayli davlat va xalqaro ravnaq topgan, ba’zida tushkunlikka uchragan. Ana shu iqtisodiy g‘oyalar har tomonlama chuqur o‘rganish, taxlil etish, ular orasidan umumbashariy ahamiyatlarini ajratib olib, xozirgi davrda, ya’ni xayotga tadbiq etish nixoyatda ham nazariy ham foydalidir. Chunki ulardan ko‘p yillik tajriba mujassamlashgan bo‘ladi.

Pul muomalasi moliya va kredit

Ushbu ma’ruzalar matni «Mоliya», «Buxgaltеriya hisоbi va audit», «Mеnеjmеnt» yo'nalishida tahsil оlayotgan bakalavr talabalari uchun ta’lim standartlari asоsida yozilgan bo’lib, unda pulning mоhiyati, pulning aylanishi, pul muоmalasi qоnuni, krеdit va inflyatsiya kabi mavzular yoritilgan. Mustaqillik yillarida O'zbеkistоn avvalgidan tubdan farq qiluvchi yangi iqtisоdiy munоsabatlarga asоslangan iqtisоdiy rivоjlanishning navbatdagi bоsqichlariga o’tib bоrmоqda.

ИШЛАБ ЧИҚАРИШНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШ ВА ИҚТИСОДИЕТ АСОСЛАРИ

Ушбу маъруза матни «Ишлаб чиқаришни ташкил қилиш ва иқти содиет асослари» фани буйича «Меҳнат таълими» йўналишда таълим олувчи талабалари учун тузилган. Маъруза матнида ҳозирги кундаги ишлаб чиқариш жараёнини, корхоналарнинг бозор шароитдаги ҳуқуқий-ташкилий тузилишлари, тадбиркорлик фаолиятларни ўрганиб ишлаб чиқаришни ташкил қилиш ва тахлил этиш, режалаштириш, маркетинг ишлари, банк ва солиқ тизими билан алоқалари, корхона маблағларидан оқилона фойдаланиш, фойда тақсимланиши, меҳнатга ҳақ тўлашнинг янги шакллари, меҳнат унумдорлигини ошириш йỳллари, кичик ва ўрта бизнесни ривожлантириш, тадбиркорликни қўллаб- қувватлаш каби бир қанча масалалар ўрин олган.

Moliyaviy hisob

Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida investision faollikni sezilarli darajada pasayishi, korxonalarning investisiya resurslari kamayishi, ularni industriyadan keyingi jamiyat iqtisodiyotiga texnologik shitob bilan kirib borishining asosi hisoblangan katta hajmdagi va uzoq muddatli investisiyalarni amalga oshiradigan haqiqiy investorlar bo`lmagani bois asosiy fondlarning eskirishi namoyon bo`ldi. Respublikamiz Prezidenti I.A. Karimov «O`zbekiston o`zining ishonchli va to`lov qobiliyatiga ega hamkor ekanini, mamlakatimizda chet el sarmoyasini jalb etish bo`yicha har tomonlama qulay shart-sharoitlar yaratilganini amalda isbotlamoqda. 2007—2008 yillar davomida o`zlashtirilgan chet el investisiyalari hajmi 2,5 barobardan ko`proq oshganining o`zi ham buni tasdiqlab turibdi.

Темир йўл транспорти молиявий ва бошқарув ҳисоби

Мазкур маърузалар матни 5340900-«Бухгалтерия ҳисоби ва аудит» бакалавриат йўналиши талабалари учун мўлжалланган. Маърузалар матнида ишлаб чиқариш заҳираларининг туркумланиши, уларни хужжатлаштириш, кирими ва чиқимининг синтетик ҳисоби ҳамда инвентаризациядан ўтказиш тартиби хақидаги маълумотлар ѐритилган. «Бухгалтерия ҳисоби ва аудит» кафедраси мажлисида кўриб чиқилди ва ўқув жараѐнида фойдаланиш учун тасдиқланди.

ИҚТИСОДИЁТНИ МОДЕРНИЗАЦИЯЛАШ ШАРОИТИДА ХИЗМАТ КЎРСАТИШ СОҲАСИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ (I -қисм)

Анъанавий илмий-амалий конференция материалларида хизмат кўрсатиш соҳасини ривожлантириш тенденцияси ва истиқболлари, соҳанинг алоҳида тармоқлари самарадорлигини ошириш муаммоларига оид масалалар ёритилган. Унда хизмат кўрсатиш соҳасини ривожлантиришнинг назарий ва методологик муаммолари, мазкур соҳада менежмент, маркетинг ва молиявий муносабатлар, бухгалтерия ҳисоби, иқтисодий таҳлил ва аудитни такомиллаштириш, туризм соҳасини ривожлантириш, рақобатбардош кадрларни тайёрлашни такомиллаштириш ва шулар орқали аҳоли ҳаёт даражаси ва сифатини ошириш масалаларини ҳал қилиш бўйича илмий-назарий ва амалий тавсияларга бой мақолалар ўрин олган.

Сотциология фанидан маърузалар матни

Sotsiologiya fanini o'rganishga kirishgan har bir kishi bu fanning o'ziga xos so'zlari bilan atamalari, rivojlanish yo'nalishlari, bugungi ahvoli va istiqboli xususida tasavvurga ega bo'lishi kerak. Sotsiologiya fanini mukammal o'rgangan kishi ijtimoiy jarayon va ijtimoiy jamoalar mohiyatini, ularda yuz berayotgan zoxiriy va botiniy o'zgarishlarni, shuningdek ijtimoiy taraqqiyot qonunlari mohiyatini chuqurroq tushunadi, ilmiy amaliyotga nazariy metodologik jihatdan qurollangan holda kirisha oladi, keng jamoatchilik fikrini shakllantirish va istiqlol yo'liga to'la safarbar etish amaliyoti sirlaridan voqif bo'ladi. Sotsiologiya tadqiqotlarini tashkil etish va amaliyoti mazmunini o'rganish jiddiy ilmiy ishga tayyorgarlik demakdir. Kishilar jamiyatda doimo ro'y beradigan xilma-xil ijtimoiy hodisalarning mohiyati va sababini tushunishga

Шахс ва Жамият

дифференциация ва интеграция жараёнлари Маълумки, бизга ҳозирча маълум бўлган дунё уч қисмдан, яъни: а) қум заррасидан тортиб галактикагача бўлган моддий борлиқ, яъни табиатдан б) табиатнинг ривожланиб ўзига хос яшаш тарзини ўтаёттан, ҳозирча факат ерда кузатилган ва инсон жисми билан боғлиқ бўлган кўриниши жамиятдан ҳамда в) ана шу иккала борлиқнинг инсон онгидаги инъикоси бўлмиш маънавий борлиқ яъни руҳият дунёсидан иборатдир. Шу маънода оламни ўрганувчи фанларни шартли равишда уч йўналишга бўлиш мумкин: табиатшунослик, жамиятшунослик ва маънавиятшунослик. Уларнинг ҳар бири, ўз навбатида, яна бир канча йўналишлар ва турларга бўлиниб кетади. Масалан, табиатшунослик химия, физика, биология, геология ва бошкаларга бўлинса, жамиятшунослик тарих, хуқуқшунослик, сиёсатшунослик, социология, эстетика, маънавият асослари ва шу кабиларга бўлинади, маънавиятшунослик эса ахлоқшунослик, психология каби фанларни ўз ичига олади. Шуни унутмаслик керакки, ушбу фанларнинг хар бири ҳам ўз навбатида, бир неча фанларга бўлиниб кетадилар. Масалан, химия анорганик ва органик химияга, физика механика,

Амали ҳандаса

Ушбу китобча эса унинг ҳандаса (геометрия)га оид 1916 йиллар атрофида ёзилган ва эски ўзбек тилига айлантирилган рисоласидир.

«O'ZBEKISTON KONSTITUTSIYASI>>>> fanidan MA'RUZALAR MATNI

O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini o'rganish zarurligi. O`zbek xalqi xotirasida XX asrning so'ngi o'n yilligidagi shonli tarixiy voqealar abadiy muhrlanib qoladi. Aynan shu o'n yillikning boshlarida istiqlol sari qadam qo'yildi. Ajdodlarimizning azaliy orzusi mustaqillik-o`z taqdirini o'zi belgilash huquqi qo'lga kiritildi. Bu yillarda insonparvar, demokratik huquqiy davlatni va fuqarolik jamiyatini bunyod etish uchun zarur zamin yaratildi. Yangi ming yillik boshi XXI asr-o'zbek xalqi uchun O'zbekistonni buyuk davlatga aylantirish va inson huquqlari ustuvor bo'lgan farovon hayot qurish asri bo'ladi. Bu borada jamiyat hayotining barcha sohalarida tub yangilanish va bunyodkorlik ishlari keng ko'lamda izchil amalga oshirilmoqda.

Мехнат хукуки

Мехнат хукуки фани ижтимоий фан сифатида мехнат жараёнидаги ижтимоий муносабатларни урганади. Булар эса мехнат хукуки фанининг предметини ташкил этади. Мехнат хукуки фани хукук нормалари ва мехнат муносабатларини урганиш билан жамиятнинг объектив конуниятлари билан богликлигини аниклаб беради. Масалан, мехнатни такдирлашни тартибга солиш масаласини урганишда мехнат хукуки фани мавжуд нормалар асосида сарфланган мехнат микдори ва сифатига караб таксимлаш борасида амалдаги конун хужжатларига кай даражада мувофик эканлигини, мехнат меъёри билан истеъмол меъёри уртасидаги мувофиклик, мехнатни моддий рагбатлантириш ва уни мухофаза килиниши куриб чикилади. Улар уртасида номувофиклик аникланган такдирда мехнат хукуки фани бундай камчиликларни йукотиш йулларини ва шартларини белгилаб беради.

Маънавият асослари

Ushbu ma'ruzalar kursining nazariy va metodologik asoslarini Prezident Islom Karimovning ma'naviyat va ma'rifatga oid asarlari, risolalari va nutqlari tashkil etadi. Unda O'zbekiston mustaqillikka erishgach, jamiyatning ijtimoiy-siyosiy, ma'naviy-ma'rifiy sohalarida erishgan ulkan yutuqlari, jahon sivilizatsiyasiga qo'shib kelayotgan munosib hissasi, davlatlar orasida tobora ortayotgan nufuzi va salohiyati, o'tmishdagi boy tarixiy, ma'naviy merosiga tayanib, barkamol avlod tarbiyasini olib borish, shuningdek ichki ishlar idoralari xodimlarining kasbiy axloqi va ma'naviy dunyoqarashini shakllantirishga doir masalalar yoritilgan. Xalqimiz ma'naviy hayotiga solinayotgan tahdidlarga qarshi ilmiy- nazariy tahlillar ham bayon etilgan.

BUXGALTERIYA HISOBINI AVTOMATLASHTIRISH

"Buxgalteriya hisobi va audit" ixtisosligi bo'yicha tahsil olayetgan talabalari uchun "Buxgalteriya hisobini avtomatlashtirish" fanidan ma’ruzalar matnlari. Ma’ruzalar matnlari ToshTYMI tahririyati majlisida ko'rib chiqildi va o'quv jarayenida foydalanish uchun tavsiya etildi.

ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАР

Ўзбекистон Республикасида инвестиция хусусида қонуний ҳужжатлар 1991 йилдан бошлаб қабул қилинган бўлиб, улар ўтган вақт ичида анча такомиллаштирилди. Ўзбекистон Республикасининг “Инвестиция тўғрисида”ги қонунида кўрсатилишича, “инвестиция бу - иқтисодий самара (фойда, даромад) олиш ёки ижобий ижтимоий натижага эришиш учун сарфланадиган пул маблағлари, банкларга қўйилган омонатлар, пайлар, қимматли қоғозлар (акция, облигациялар), технологиялар, машиналар асмавзу ускуналар, лицензиялар ва самара берадиган бошқа ҳар қандай бойликлардир”1[1].Бу иқтисодий таъриф инвестициянинг бозор иқтисодиёти шароитига мос келишини тўлалигича тасдиқлайди. Жумладан, унда, биринчидан, инвестициянинг ўзига ва инвестиция фаолиятининг объектларига кенг таъриф берилган. Иккинчидан, инвестициянинг бевосита иқтисодий ва ижтимоий самара олишга муқаррар боғлиқлиги таъкидлаб ўтилган.