Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

ҚАДИМГИ ФАРҒОНА ТАРИХИДАН (ХИТОЙ МАНБАЛАРИДА ФАРҒОНА ҲАҚИДА ИЛК МАЪЛУМОТΛΑΡ)

Мазкур китобча хитой манбаларида қайд этилган 2100 йил илгари Фарғона-Хитой муносабатларига боғишланган. Шунингдек, ўша давр воқеаларидан олдинги ва кейинги халқаро вазият таҳлил этилади. Ўйлаймизки, милоддан илгари содир бўлган ушбу воқеалар Ўзбекистоннинг қадимий давлатчилик тарихидаги ечимини топишга ёрдам беради.

МУХТАСАР ИСЛОМ ТАРИХИ

Абдурауф Фитратнинг бу асари 1992 йилда «Мухтасар ислом тарихи» номи билан «Нур» ижодий илмий ишлаб чиқариш бирлашмаси томонидан нашр эттирилган ва китобхонларда катта қизиқиш уйғотган эди. Кейинги йилларда бу асарга яна талаб кўпайганлигини ҳисобга олиб, бу навбат уни «Ислом тарихининг қисқача баёни» деб кенг изоҳлар билан таъминлаган ҳолда нашр этмоқдамиз.

ТАРИХИ АЗИЗИЙ

Мазкур асар Туркистон чор мустамлакаси даври тарихига оид нодир манбалардан ҳисобланади. Уни Фарғона водийсида ўша ваҳтда бўлиб ўтган тарихий воҳеалардан хабардор ёки уларнинг бевосита иштирокчиларидан эшитганларн, шунингдек ўзи кўрганлари асосида маҳаллий муаллиф — Муҳаммад Азиз ибн Муҳаммад Ризо ёзганлиги жиҳатидан ҳам диҳҳатга сазовор. Китобда чор ҳукуматининг маҳаллий халқларга нисбатан ўта шафқатсизлиги ҳамда унинг ҳарбий-маъмурий бошқарув тизимниинг кирдикорлари атрофлича фош этилган.

ADAPTIV JISMONIY TARBIYA VA SPORTNING DOLZARB MUAMMOLARI

To‘plamda 2024-yil 5-6-iyun kuni 0 ‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti (Chirchiq shahri, 0 ‘zbekiston Respublikasi) negizida bo‘lib o‘tgan “Adaptiv jismoniy tarbiya va sportnmg dolzarb muammolari” 11 Xalqaro ilmiy-amaliy anjumanning ilmiy ishlari taqdim etilgan. Ilmiy ishlar to‘plami adaptiv jismoniy tarbiya va sport sohasi mutaxassislari, murabbiylar, sport muassasalari va jamoat tashkilotlari rahbarlari va vakillari, ilmiy xodimlar, professor-o qituvchilar va oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun mo‘ljallangan.

ИСПАН ТИЛИ ТАРИХИ

En la primera parte "Origenes del idioma español" se toman en consideración algunos datos sobre los pueblos aborigenes de la Peninsula Ibérica, la conquista de la Península por los romanos, germanos y árabes; sobre la Reconquista y la formación de las primeras unidades políticas e idiomáticas de Hispanla. En lo que concierne a la evolución "interna", se hace una caracterización detallada del latin hispánico y del romance primitivo del la poca visigoda,como también de los principales dialectos de la utura lengua española.

COPING IN SPORT: THEORY, METHODS, AND RELATED CONSTRUCTS

Coping in Sport: Theory, Methods, and Related Constructs' is the first book dedicated exclusively to coping in sporting contexts. Edited by Adam R. Nicholls, a scholar whom has published extensively in the coping literatures, this book includes contributions from 26 leading international researchers including Yuri Hanin, Robert Grove, Peter Crocker, Deborah Feltz, and Patrick Gaudreau.

Мўғул босқини ёхуд Мусулмонларнинг қонли кечмиши

Ислом олами ўз тарихида кечирган энг аянчли ва мусибатли кунлари, айтишга тил, ёзишга қалам ожиз бўлган, юракларни тилка-пора қилсада аччиқ ҳақиқатдан бошқа нарса бўлмаган, уммат бағрида ўчмас изини қолдирган ва унга қиёматга қадар дарс бўлиши керак бўлган тарихий қисса “Мўғул-татар қиссаси”дир. Воқеа ҳижрий еттинчи асрларда бўлиб ўтган аччиқ ҳақиқатдир. Ушбу мудҳиш воқеани “Мўғул босқини ёхуд Мусулмонларнинг қонли кечмиши” номли асарда қаламга олар эканман, асосий мақсадим Оллоҳнинг ризосига ноил бўлишдан сўнгра, миллатимизга тарих сабоқларидан хулоса қилишларида ўз ҳиссамни қўшишдир. Муҳтарам китобхонга тавсиям шуки, китобни тарихий тафсилотларни ўрганишдан кўра, кўпроқ ундаги ҳодисалардан хулоса чиқариш мақсадида мутолаа қилсин. Чунки тарихий тафсилотларни баён қилиш учун арзимаган сатрлар эмас, дунёнинг ўнларча кутубхоналарида ўқувчи ва тадқиқодчиларини кутиб, чанг босиб ётган мингларча китоблар лойиқдир...

ЎРТА ОСИЁДА ҚАДИМГИ БОШҚАРУВ ВА ИЛК ДАВЛАТЧИЛИК ТАРИХШУНОСЛИГИ

Мазкур китобда Ўрта Осиёда қадимги бошқарув тизими ва илк давлатчилик тарихи тўғрисида тўпланган маълумотлар, мавжуд илмий ёндашувлар, фикр ва хулосалар, мавзунинг ўрганилиши натижалари тарихшунослик нуқтаи назаридан ёритилган. Китобда минтақадаги қадимги бошқарув ва илк давлатчилик масаласига оид манбаларнинг ўрганилиши тарихи, Ўрта Осиёда давлатчиликнинг келиб чиқиши тўғрисидаги ёндашувлар, назариялар, ижтимоий-иқтисодий бошқарувнинг келиб чиқиши ва илк давлатчилик муаммосининг ўрганилиши каби мавзулар ўз аксини топган.

Бизнес юритишнинг долзарб масалалари: 101 саволга 101 жавоб

Бизнес юритишнинг долзарб масалалари: 101 саволга 101 жавоб

ТЎРТ УЛУС ТАРИХИ

Ҳа, «яхши от» ҳар қандай шахснинг ҳаёти ва фаолиятига баҳо беришда аниқ ҳамда тўғри мезон. Лекин бу шарафга ҳамма бирдай муяссар бўлавермас экан. Феодал синф намояндаси, тожу тахт соҳиби Мирзо Улуғбек (1394-1449) оламшумул илмий муваффақиятлари туфайли шундай бахтга эришган улуғ шахслардандир. Мирзо Улуғбек фаннинг жуда кўп соҳалари, хусусан математика, фалакиёт, мусиқашунослик ва тарих илмлари бўйича забардаст олим, илм- фан, маданиятнинг улкан ҳомийси сифатида абад ул-абад тарихда қолди. Олимнинг мероси ХVII асрдан бери бутун дунё илмий жамоатчилиги нинг диққат-эътиборини ўзига, қаратиб келяпти. Мирзо Улуғбек ва у қолдирган меросни ўрганишда бизнинг мамлакатимизда ҳам, хорижий юртларда ҳам анчагина асарлар яратилди. Мен бу ерда Жон Гривс, Томас Хайд, Френсис Бейли, Л. Седийо, В. В. Бартолд, В. Л. Вяткин, Е. Кнобл, Т. Н. Қориниёзий, Ғ. Жалолов ва бошқа бир қатор олимларни назарда тугаётирман. Шундай бўлса-да, Улуғбекнинг бетакрор илмий мероси, у таъсис этган ва раҳнамолик қилган Самарқанд мунажжимлик мактаби ҳақидаги тасаввуримизни ҳали етарли деб бўлмайди, Масалан олимнинг кўп йиллик илмий изланишларининг асосий маҳсули бўлмиш «Зижи жадиди Кўрагоний» («Улугбек Кўрагонийнинг астрономик жадвали») асари ҳанузгача бирон тилга тўла таржима қилиниб чоп этилганича йўқ. Олимнинг мазкур рисоласи хусусида XV - XVII асрларда битилган жуда кўп шарҳлар ҳам ўрганилмаган. Умуман олганда Амир Темур ҳамда темурийлар даврида яратилган тарихий ва бошқа мавзудаги асарларни ўрганиш, уларни чоп этиш борасида ҳам аҳвол шундай.

FLUID REPLACEMENT AND HEAT STRESS

This publication is the third printing of the proceedings of a workshop held in February 1989, on the subject of fluid replacement and military performance. This workshop was organized at the request of the U.S. Army Medical Research and Development Command to explore the question of the potential utility of fluid replacement, including carbohydrate-electrolyte beverages, in enhancing sustained military performance in military operations. Through the Army project officer and the Division of Military Nutrition, U.S. Army Institute of Environmental Medicine (USARIEM), the committee was specifically asked to address twelve questions.

ТАРИХИ ТУРКИСТОН

«... Илми таворих (тарих илми) нинг фойидамандлиғиға тамоми фирқа муттафиқ ур-ройдурлар. Аксар тавойифи умам,балки, тамоми аҳли олам бу илмни амалга қўйуб, гумоштагонлариндин ривоят ва ҳикоятлар қилиб, онинг ўзлариға далил қиладурлар. Хусусан, тавойифи атрок [турклар) ва ўзбеклар ўтган уруғ ва қабилаларни ёдда тутмоққа ғоят жадду-жаҳд қиладурлар. Аммо бизнинг Туркистон сартиялари тарихга кўп аҳамият бермай, икки-уч отадин илгари ўтган салафларин ва аларни замонларидаги ҳикоят ва воқеотларини асло билмайдурлар. Бинобарин, каминаи ҳеч мадон [нодон] ажз ва қусуримни иқрор ва эътироф айлаб, саҳв ва қусури бўлса, хонандаларини авф қалами илан тасҳиҳ ва дуруст қилмақларини рижо ва илтимос умидида Фарғона ва Ҳўқанд хонлари ва оларнинг аҳволотларини баъзи таворихлардин ва куҳансол (қария) одамлардин ва ҳам худди камина ўзим эшитган ва кўрганларимни содда ва расмий чиғатой турк тилида мусаввада (қоралама] айлаб «Тарихи Туркистон» ном қўйуб нашриға шуруъ қилдим. Аллоҳ таоло муваффақ айлаб итмоми (якунига еткурмоқни муяссар қилғай, токим туркистонлик биродарларимиз Фарғона хонлари, оларнинг замонлари ва воқеотлари ва Русия давлатиға тобеъ бўлғондин эллик йиллик муддатда бўлғон аҳвол ва атворимиз (хулқимизнинг қандай тағайюр (ўзгарган) ва табдил ва та- раққийсиға мулоҳаза айлаб, наъм ул-инқилоб натижасиға ибрат кўзи билан боқсалар экан деб, ва биллоҳи тавфиқ».

Миллий чолғуларимизнинг тарихи ва бугунги кундаги аҳамияти, дойра мисолида

Ўзбек халқ чолғулари орасида дойра қадим даврлардан халқимиз орасида кенг оммалашиб келган миллий чолғуларидан бири ҳисобланади. Республикамизнинг турли воҳаларидаги археологик қазилмалардан топилган тарихий обидалардаги дойра ва дойрасимон чолғуларда ижро этаётган тасвирлар унинг қадим замонлардан амалиётда кенг қўлланилганлигидан гувоҳлик беради. Қадимий тасвирларда келтирилган дойрасимон чолғуларнинг ҳозирги дойрадан фарқи кам. Уларнинг фарқини асосан, гардиш атрофидаги тешикчалар ва уларга қадалган ҳалқачаларда кўриш мумкин. Шу билан бирга албатта, чолғуларнинг тайёрлайдиган ашёсида ҳам бўлиши эҳтимолдан холи эмас. Қайд этиш жоизки, олдинлари дойранинг гардишига тешикчалар ўйилган намуналари, XV-XVI асрларга мансуб китобларга ишланган миниатюраларда акс эттирилган. Ҳозирда уларнинг ўрнини гардишнинг ички томонидан осиладиган ҳалқачалар эгаллаган. Ҳалқачалар одатда турли ашёлардан тайёрланган. Жумладан, мис, кумуш, пўлат ва ҳ.к. Расмлар тасвирларида дойранинг якка ҳолда учраши билан бирга турли чолғучилар ансамбли таркибида қўлланилганлигини ҳам кўриш мумкин. Шунингдек, урма зарбли чолғу, яъни дойрасимон чолғулар дунёнинг жуда кўп халқларининг миллий маросимлари, кундалик эҳтиёжлари билан, кадриятлари билан қоришиб кетган. Ижтимоий ҳаётнинг турли маросимлари, вазиятларида кенг қўлланилиши одат тусига кирган. Масалан, жарчи (хабар берувчи) чолғулар, даволашда қўлланиладиган чолғу сифатида ва оммавий халқ шодиёналарида кенг қўлланилиб келинган.

Work-Related Musculoskeletal Disorders

This volume is the work of the Steering Committee for the Workshop on Work-Related Musculoskeletal Injuries: The Research Base, which was established in May 1998 by the National Research Council (NRC) in response to a request from the National Institutes of Health. The charge was to design a workshop to examine the scientific literature on work-related musculoskeletal disorders and to prepare a report based on the workshop discussions and the committee members' own expertise. In developing the workshop, the steering committee identified leading researchers to participate as paper presenters and discussants.

МИКРОХРОМАТИКА. НАЗАРИЯ, ТАРИХ ВА АМАЛИЁТ

Жаҳонда рўй бераётган глобаллашув шароитида мусиқа соҳаси ўзининг янгича миллий ва дунёвий ғоялари билан замонавий мусиқашуносликда жадал тараққий топиб келмоқда. Замонавий композиторлик услубининг миллий, ўзига хос индивидуаллашган кўринишини талқин этиш йўлида безаклар мажмуи, товушкаторларига, хусусан “янги ифодавийлик"ни излаш мақсадида Европага тааллуқли бўлмаган мусиқа маданиятига эътибор қаратилган. Бунинг заминида турли назарий ва амалий тажрибалар ўтказилиши ҳамда халқаро миқёсдаги мусиқий илмий фаразлар оммалашишига асос бўлмоқда. Дунё мусиқашунослигининг бугунги долзарб масалаларидан бири халқ лад товушкаторлари ҳамда композиторлик ижодиётида пайдо бўлган лад товушқаторларининг ўзаро таъсири масалалари бўлиб, бу поғонали ва безакнамо каби микрохроматика турларини аниқлаш заруратини келтириб чиқаради. Мусиқий амалиёт ижодкорнинг руҳий, ақлий, ҳиссий инъикоси бўлгани туфайли Антик давр, Ўрта аср, Уйғониш давридан то ҳозиргача микрохроматика турфа хил номлар ҳамда кўринишларда ўз аксини топган. Таъкидлаш жоизки, Антик даврда мавжуд бўлган тетрахорд турлари ҳам Шарқ, ҳам Ғарб мусиқа назариясига ўз таъсирини кўрсатган, аммо микрохроматиканинг муайян, ягона модели на халқ, на композиторлик ижодиётида шаклланмаганлиги сабабли назарий мусиқашуносликнинг ушбу соҳасини тадқиқ этишга алоҳида эътибор қаратилмоқда.

Микрофонларнинг яратилиш тарихи

Овоз ёзиш жуда машаккатли ва мураккаб жараён. Табиий овозни, мусиқий чолғунинг товушларини, одамнинг нутқини электросигналларга айлантириб, кейинчалик яна овоз ва товуш тўлқинларига айлантириш сеҳргарликка ўхшаб қолади. Лекин бу жараён ҳозирги замонда оддий ҳолатга айланган. Ушбу мўжиза электротехник мосламалар ёрдамида амалга оширилади. Улар ичида энг машҳури, муҳими ва энг қизиқарлиси микрофондир. Ҳеч кимга сир эмаски микрофонларни ҳаттоки овоз режиссёрлик касбига таалуқли бўлмаган одамлар ҳам билишади. Кўп жойларда, масалан: мактабларда, ўқув юртларда, ташкилотларда ва бошқа корхоналарда микрофонларни йиғилишлар ёки бирон-бир тадбирларда ишлатадилар. Ҳаттоки, замонавий техник қурилмаларда, масалан: телефонларда, компьютерларда, планшетларда, СДплеерларда, медиаплеерларда ва бошка уй-жиҳоз техникаларда микрофонларни кўллайдилар. Шунинг учун микрофон энг машҳур техник мосламага айланган.