Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

УМУМИЙ ВА АНОРГАНИК КИМЁ

Дарсликдаги маълумотлар, улчов бирликлари, физик- кимёвий доимийпар Халкаро СИ системасида берилди,хозирги замон фани эришган ютуклар тегишли бобларда уз ифодасини топди. Координацион бирикмалар, биоанорганик кимё, экология ва бошқа баъзи йуналишлар буйича янги маълумот­лар берилди. Булар билан бир каторда атом, молекула, кимёвий элемент тушунчалари ва бирикмаларининг хоссалари замона­вий тахлилда талқин қилинди.

Органик химия

Ушбу дарслнкдан медицина институтлари студентлари ^ам фойдаланишлари мумкин. Мазкур дарслик узбек тилида биринчи марта чоп этилаётганлиги сабабли камчиликлардан ^оли булмас- лиги мумкин. Шу сабаб унда учраган камчиликларни курсатиб, Узларининг фикр-мулохазаларини билдирган мутахассис уртоцлар- га ташаккур айтамиз.

ОРГАНИК ХИМИЯ КУРСИ

Дарсликда алифатик, карбоциклик ва гетероциклик цатор бирикмалари изчиллик билан ёритилган. Бу тартиб методик • нуцтаи назардан анча ма^садга мувофицдир, негаки, бирик- малар функционал группаларга кура жойлаштирилганда лек­тор иккинчи лекциядаёц куп.ядроли ароматик бирикмалар, терпенлар ва бошцалар вдида маълумот бериши лозим бу- лади, бу органик химияни эндигина уций бошлаган студент- ларни анча цийнаб г>уяди.

UMUMIY VA ANORGANIK KIMYO ASOSLARI

Talabalarga qulay bo‘lishi maqsadida awal kimyoning qonunlari, atom va molekula tuzilishi, reaksiyalaming energetikasi, tezligi, eritmalar to‘g‘risidagj ta’limot, hamda elementlar kimyosi yoritilib, bu m a’lumotlar talabalarga o'qiladigan ma’ruzalarga mos kelishi, mavzuga tegishli nazariy savollar va masalalami mustaqil ishlash uchun kerakli nazariy asoslar ham keltirilgan.

UMUMIY EKOLOGIYA

Oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan oliy o'quv yurtlari «Tabiatshunoslik fakulteti» (Ekologiya va tabiat muhofazasi ixtisosligi) ning talabalari uchun (V-855020) darslik sifatida tavsiya etilgan.

Buxgalteriya hisobi nazariyasi

Ushbu darslik „Buxgalteriya hisobi nazariyasi“ fanining namunaviy dasturi asosida yozilgan bo‘lib, unda buxgalteriya hisobini namunaviy dasturi asosida yozilgan bo‘lib, unda buxgalteriya hisobini uritish, tashkil qilish va soddalashtirish, buxgalteriya balansi, schotlar tizimi hamda xo‘jalik ish jarayonlarini hisobga olish, buxgalteriya hisobi schotlari, hujjatlashtirish, xo‘jalik mablag‘larini inventarizatsiya qilish, buxgalteriya hisoboti kabi dolzarb masalalar amaliy tajribalar asosida keng yoritilgan.

ORGANIK KIMYO

Darslikni tayyodashda organik kimyoning rivojlanish bosqichlari hamda nazariy tiishunchalarini yoritishga katta ahamivat qaratildi. Bunda organik kimyoning nazariyalari, jangi organik rcaksiyalar va ulammg mcxanizmlariga hamda yangi organik birikmalaming amaliy ahamiyatiga e’tibor qaratilgan Unda organik biiikmalarning texnika, elektronika, mashinasozlik, aviaisiya va kosinik tadqiqotlarda, neft va gaz sanoatida, qurilish materiallari, tibbiyot vosilalari, hiologik faol birikmalar olishdagi ahamivati ko’rsatilgan. Organik kimyoning asosiy tushunchalarini yoritishda uglevodorodlar, galoid birikmalar, spirtlar va fenollar, aldcgid va ketonlar, karbon kislo talar, element organik birikmalar, amino va nitrobirikmalar, uglcvodlar, tabiiy, sun'iy va sintetik vuqori. molekidyar birikmalar. geterotsiklik, karbotsiklik binkmalarga, organik ho’ycqlarga keng o’rin berilgan. Darslikdan organik kimyodagi yangi kashfiyotlar, Nobel mukofotiga sazovor bo’Igan ishlar hamda o’zbek ohmlarining ishlan o’rin olgan. Unda O’zbekislonda kimyo sanoatining rivojlanishiga bag’ishlangan ishlar, kimyo fani va sanoati rivcjlamshininiug ekologik muammolari va alarm ng yechunlari ham yoritilgan.

Бухгалтерия ҳисоби назарияси

Корхона ва ташкилотларнинг хўжалик фаолияти устидан раҳбарлик қилиш ҳамда ишлаб чиқаришнинг боришини бошқариш мақсадида ахборотларни олиш учун фақат кузатувни амалга оширишнинг ўзи кифоя.

Analitik kimyo

Kitobda analitik kimyoning qisqacha tari.xi, rivojlanish tendensivalari, ahannyati, vazifalari, asosiy tahli I iy obyektlar, ulardan natmina olish, namunani analizga tayyorlash, kimyoviy metrologiyaning nazariy va amaliy masalalari, analitiksignal, to 'g rilik va qayta takrorlanuvchanlikningstatistikmezonlari bayon etilgan. Analizda ishlatiladigan asosiy reaksiyalar (kislota-asosli, oksidlanish-q a ytarilish, kom plekslanish. ch o 'ktirish -eritish ), kim yoviy kinetika va muvozanatning nazariy asoslari, idarning analizga tatbiqi batafsil muhokamd qilingan. Undo analizning kimyoviy (sifat, miqdoriy: gravimetriya va titrimetriya), elektr kimyoviy (potensiometriya, kulonometriya, polyarografiya, amperometriya, konduktometriya va boshqa), spektroskopiya (atom-emission, atom-absorbsion, fotokolorim etrik, spektrofotom etrik, lyum inessent va boshqa), sorbsion (xromatografiya) usullari bayon qilingan.

Buxgalteriya hisobi nazariyasi

Korxonalarni boshqarish uning oldiga qoyilgan reja ko`rsatkichlariga doir vazifalarni bajarish maqsadida xo`jalik faoliyati ustidan kundalik kuzatib borishni talab siladi.

WEB - дастурлаш

Мазкур дарсликда WEB–саҳифа дастурлашни фаоллаштириш, Word Wide Web (WWW) нинг ташкил этиш тамойиллари, HTMLни белгилаш тили тўғрисида умумий тушунча, Microsoft Front Page га кириш, Web-узелни яратиш асослари, интернет-саҳифани Word воситалари билан яратиш, WEBсаҳифаларни лойиҳалашнинг асосий тиллари, интернет серверида Web–сайтни жойлаштириш, сервернинг иш механизми, Personal Web Server, каталоглар тузилмаси, маъмуриятчилик, сайтни интернетга жойлаштиришда провайдер параметрларини танлаш, саҳифаларни интернетда жойлаштириш каби масалаларга эътибор қаратилган. Мазкур ўқув қўлланма “Информатика ва ахборот технологиялари” ва “Бизнесни бошқариш” йўналишидаги талабалари учун мўлжалланган.

ANALITIK KIMYO

Darslik ikki bo'lim bo'lib, birinchi bo ‘lim sifat analizdan iborat. unda I-V analitik guruh kationlarining analizi hamdaavrim guruhlaming har bir kationlari uchun xos reaksiyalari keltirilgan. Sifat reaksiyalari fanni o'rganishda ko‘puchraydigan ionlar xossalarini nazarda tutgan holda tanlab olingan. Ikkinchi boTim miqdoriya analizni o ‘z ichiga oladi, unda gravimetrik, titrimetrik (neytrallash usuli, permanganatometriya, cho'ktirish va kompleks hosil qilish usullari batafsil yoritilgan.Har bir berilgan mavzudan laboratoriya ishlari to ‘liq yozilgan.Test savollari va masalalar yechimi bilan berilgan. Darslikdan kimyo va kim yo-texnologiya universitetlar, aspi- rantlar va shu sohada ishlaydigan xodim lar foydalanishlari mumkin.

Суд бухгалтерияси

Ушбу дарсликда бухгалтерия ҳисоби асослари, Ўзбекистон Республикасида бухгалтерия ҳисобининг тубдан ўзгариши ва уни ҳуқуқий тартибга солиш хуқуқшунослик ихтисослиги йўналишидаги мутахассислар билиши зарур бўлган маълумотлар келтирилган.

ANALITIK KIMYO

Ushbu darslik oliy o‘quv yurtlarining kimyodan boshqa ixtisosga o'qiydigan talabalari uchun mo'ljallangan, lekin undan o'rta maxsus o‘quv yurtlarining talabalari hamda kimyoviy analiz bilan shug’ullanadigan barcha xodimlar foydalanishlari mumkin. Unda bo‘lajak tex- nologlar modda, yarimmahsulot, tayyor mahsulotlarni (kaolin, qum, ohak, flomit, sement, shisha, gil, kimyoviy analiz qilish amaliyotini bilishlari hamda tex- nologik jarayonni, oziq-ovqat mahsulotlarini, atrof- muhitning ekologik tozaligini tahlil qilabilishlari kerakligi e’tiborga olingan. Darslikda har qaysi bo'limning boshlanishida qisqa nazariy qism bayon etilgan, ya’ni massalar ta’siri qonuni, eruvchanlik ko'paytmasi, dissotsilanish, gidrolizlanish jarayoni, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari hamda ularning analitik kimyodagi ahamiyati va qo'llanishi bayon qilingan.

TOKSIKOLOGIK KIMYODAN PRAKTIKUM

Mazkur darslik farmatsevtika va tibbiyot ins tit ut larida, farmatsevtika fakultetlarida tahsil olayotgan talabalaming toksikologik kimyo fanidan amaliy mashg’ulotlar olib borish uchun mo'ljallangan bo’lib, shuningdek, unda zaharli m oddalarni har xil biologik obyekt tarkibidan ajratish, tozalash, ularning sifatini va ayrim hollarda miqdorini aniqlashning asosiy usullari ko’rsatilgan. Darslikda toksikologik kimyo laboratoriyalarida ishlatiladigan kimyoviy moddalar (reaktivlar) tozaligini tekshirish usullari to’g'risida ham bir qancha m a’lumotlar keltirilgan. Sud-kimyo ekspertizalarini olib borishda obyektlam i dastlabki tekshirishdan о tkazishning ayrim usullari, olingan n a tijalar asosida sud-kim yo tekshiruv dalolatnomasi (akti)ni yozish qoidalari to‘g‘risidagi m a’lumotlar ham talabalar bilimini boyitishning asosiy mezoni bo’lib xizmat qiladi.

KIMYO TEXNOLOGIYASI

Ushbu ehtiyoj tufayli yozilgan mazkur darslik 2001-yil 16-avgustda "Oliy ta’limning davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to g risida gi qarorga asoslanib. Mirzo Ulug'bek nomidagi O ’zbekiston M illiy Universiteti tomonidan tayyorlangan va 2006-yil 10-avgustda Oliy va о rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan universitetlarning 5440400-K.imyo bakalavr ta’lim yo’nalishi talabalariga mo’ljallangan namunaviy dastur asosida yozilgan bo’lib, unda keltirilgan mavzularning iloji boricha qat iy va tushunarli bo’lishiga harakat qilindi. Darslikda hozirga qadar faqat rus tilidagina mavjud bo lgan darslik va qo’llanmalarda, hamda dasturlarda bo’lmagan ayrim mavzular ham (masalan: silikatlar texnologiyasi, vodorod sulfiddan oltingugurt ish a chiqarish. nitron tolasi ishlab chiqarish va boshqalar) о rin olgan. Ko’pgina mavzularda texnologik sxemalarning yangi jarayonlart ayon etilgan (masalan: sulfat kislota ishlab chiqarishda 1K/1A sistemasi, 01 qo'yiladigan havo sovitgichlari bo’lgan kontakt uskunalari. ammia sintezi a qaynovchi qavatli katalizatorli sintez kolonnasi, metan konverstyasi a is gazi va metanning birgalikdagi konversiyasi va hokazo).