-
-
-
Qishloq va o‘rmon xo‘jaligi
-
Qishloq va o‘rmon xo‘jaligi
-
VITAMINLAR VA ULARNING AHAMIYATI
Vitaminologiya-vitaminlar va ularning halq xo’jaligi va tabiatdagi ahamiyatini o’rganish to’g’risidagi fan hisoblanadi. Vitaminlar oziq-ovqat tarkibida uchraydigan oziqa omillari jumlasiga kirib, organizmda sodir bo’ladigan moddalar almashinuvini boshqarilishida ishtirok etish orqali biokimyoviy va fiziologik jarayonlarni me’yoriy chegarada kechishini ta’minlaydigan moddalardir. Bu moddalar organizm uchun juda ham oz miqdorda talab qilinishi bilan birga organizmning ular bilan ta’minlanishiga bevosita bog’liq bo’lgan avitaminoz, gipovitaminoz va gipervitaminoz holatlari ham uchrab turadi.
-
BOTANIKA
Zamonaviy tabiiy sistematik birliklarga umumiy tavsif. Ba’zi oila vakillarining hayotiy formasi. Oila, turkum, tur va boshqalarning lotincha nomanishi. Yuqori sporali o’simliklarga xarakteristikasi. Riniofitoifalarlarning ko’payishi va rivojlanishi, riniofitoifalarning fandagi ahamiyati. 1. Yuksak o’simliklar sistematikasi fani Botanika fanlari ichida eng muxim va salmoqli o’rinni egallaydi. Yuksak o’simliklarning hozirgi zamon sistemalari ierarxiya printsipida tuzilgan, ya’ni bir xil darajadagi gruppalar ketma – ket ravishda yirikroq darajadagi gruppalarga biriktiriladi. Sistematik gruppalarning ierarxik printsipi butun organik olamning hilma xilligini oson tasavvur qilishga, o’rganishga va ulardan foydalanishga imkon beradi
-
БИОЛОГИЯ ВА ГЕНЕТИКА
Ч.Дарвингача эволюция тўғрисида фикрлар. К.Линнейнинг систематика фанига асос солиши. Ламаркнинг эволюцион таълимоти. Ч.Дарвиннинг ҳаѐти ва илмий фаолияти. Йирик илмий асарлари ва уларни қисқача мазмуни. Дарвин эволюцион таълимотнинг моҳияти. Яшаш учун кураш, табиий танланиш ва улар хиллари. Эволюция ва ирсият. Дарвин даврида тур тушунчаси. Дарвин таълимоти учун кураш. Эволюцион таълимот тараққиѐти босқичлари. Биологияда прогресс тушунчаси, унинг мезонлари. Биологик прогресснинг турли йўналишлари Морфофизологик прогресс (ароморфоз). Идиодаптация. Умумий дегенерация. Морфофизологик регресс (катаморфоз, гипоморфоз). Биологик регресс
-
BIOKIMYO
Biokimyo hayotiy hodisalarning asosi bo‘lgan tirik tabiat tarkibiga kiradigan moddalar, ularning almashinuvini o‘rganuvchi fan hisoblanadi. Ushbu dastur ―Biokimyo ‖ fani predmeti, tarixi, maqsadi va vazifalari; fanning tadqiqot uslublari, biokimyo va molekulyar biologiyaning biologiya va ekologiya fanlari bilan o‘zaro bog‘liqligi; hozirgi zamon biokimyosining asosiy metodologik jihatlari; fanning ishlab chiqarishdagi muammolarni yechishdagi o‘rni; fanning nazorat turlari va baholash Mezonlari; biokimyoning ekologiya va atrof muhit muhofazasi bo‘yicha mutaxassis tayyorlashdagi o‘rni kabi masalalarni qamrab oladi
-
БИОИНФОРМАТИКА
Мазкур дастур ривожланган хорижий давлатларнинг олий таълим соҳасида эришган ютуқлари ҳамда орттирган тажрибалари асосида “Биологияё” қайта тайёрлаш ва малака ошириш йўналиши учун тайёрланган намунавий ўқув режа ҳамда дастур мазмунидан келиб чиққан ҳолда тузилган бўлиб, у замонавий талаблар асосида қайта тайёрлаш ва малака ошириш жараёнларининг мазмунини такомиллаштириш ҳамда олий таълим муассасалари педагог кадрларининг касбий компетентлигини мунтазам ошириб боришни мақсад қилади.
-
БОТАНИКА ВА ЎСИМЛИКЛАР ФИЗОЛОГИЯСИ
Ботаника бу илмий фан, табиий фанлар билан боғлиқлиги, ботаниканинг ўсимликлар ва ҳайвонот оламидаги аҳамияти. Ўсимликларни дарсдан ташқари вақтларда ўрганиш. Ботаника фаннинг бошқа фанлар, биологик фанлар орасидаги ўрни ва йўналиши. Тирик организмларнинг асосий хусусиятлари: ассимиляция, диссимиляция, филогенез ва онтогенез. Ўсимлик ва ҳайвонларнинг умумий ўхшашлик белгилари ва фарқи. Ўсимликларнинг озиқланиш усуллари. Моддаларнинг биологик айланиши. Ўсимликлар ҳақидаги маълумот. Ўсимликларнинг табиатдаги ва жамиятдаги роли
-
BIOLOGIYANI O`QITISH USLUBIYATI
Yo’nalish - O’zbekiston uzluksiz ta’lim Davlat ta’lim standartlari, oliy ta’limning Davlat ta’lim standarti, oliy ta’lim yo’nalishlari va mutaxassisliklari klassifikatoriga kiritilgan. 1.2. Ta’limning kunduzgi o’qish shaklida muddati – 4 yil. Akademik daraja – «Bakalavr». 1.3 Bakalavr: kasblar va lavozimlar milliy klassifikatoriga muvofiq oliy ma’lumotli shaxs egallashi lozim bo’lgan lavozimlar bo’yicha mustaqil faoliyat ko’rsatishga; ta’lim yo’nalishi hamda turdosh ta’lim yo’nalishlarining magistratura mutaxassisliklari bo’yicha oliy ta’lim olishni davom ettirishga; kadrlarni qayta tayyorlash va malaka oshirish tizimida qo’shimcha kasbiy ta’lim olishga tayyorlangan bo’lishi shart
-
BOSHQARISH SISTЕMALARINING ELЕMЕNTLARI VA QURILMALARI
Ушбу очиқ дарси ―Технологик жараѐнлар ва ишлаб чиқаришни автоматлаштириш ва бошқариш ( кимѐ, нефт-кимѐ ва озиқ-овқат саноати)‖ бакалавр йўналишининг давлат таълим стандартларига мос келиб, ―Кластер‖ янги педагогик технологияси асосида ишлаб чиқилган. Мазкур очиқ дарси ўзига хос хусусиятларидан бири мавзу видеопроекторда тақдимот орқали талабаларга тушинтирилди. Мавзу ишчи дастур буйича тўлиқ тушади. ―Бошқариш системаларини ижро қилувчи қурилмалари‖ фанида қўлланилаѐтган илғор усуллар, яъни тақдимот орқали мавзу асослаб берилди
-
BIOTEXNOLOGIYA VA EKOLOGIYA MUAMMOLARI
“Biotexnologiya va ekologiya muammolari” asosan yangi biotexnologik metodlar orqali atrof muhitni zararlanishlaridan himoya qilish muammolari bilan shug’ullanadi. Misol uchun suvni biologik usulda tozalash, qattiq chiqindilarni, qishloq xo’jaligi va tog’kon sanoati chiqindilarini qayta ishlash, o’g’it va pestisidlar olishda biotexnologik metodlarni qo’llash, ular jumlasidandir. “Biotexnologiya va ekologiya muammolari” kursida organik chiqindilarni qayta ishlash usullari va bundagi biokimyoviy jarayonlar, mikroorganizmlar orqali atrof muhit ifloslanishiga qarshi kurash usullari o’rganiladi. Talabalar bu kurs orqali biotexnologiya asoslari va ekologiya muammolari to’g’risidagi ko’p bilimlarni o’zlashtirishlari mumkin. Bundan tashqari ular poliferment tizimlarida fermentlarni barqarorlash va mikroorganizmlar immobilizasiyasi haqida tassavurga ega bo’lishadi
-
BIOTEXNOLOGIYA
Biotexnologiya– bu tirikorganizmlar(bakteriya, achitqi, inson yoki o‘simlik hujayralari kulturasi), ularningtizimiyokixayotfaoliyatimahsulotlarinitexnologikvazifalarniechishuchunqo‘llashimkoniyatl arini, hamda inson ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan hususiyatlarga ega bo‘lgan organizmlarni yaratish imkoniyatlarini o‘rganadigan fandir. Boshqachaaytganda, biotexnologiya – bubiologikjarayonlarnitexnikavaishlabchiqarishdaqo‘llashgaaytiladi. Biotexnologiya nomi yunoncha so‘zlarning qo‘shilishidan kelib chiqqan bo‘lib, «bios» – xayot, «teken» – san’at, «logos» – so‘z, o‘rganish ma’nolarini anglatadi
-
BIOTEXNOLOGIYA
So‗nggi 50 yil mobaynida biotexnologiya taraqqiyoti yuksak darajaga chiqdi. Biotexnologiya rivojining hozirgi bosqichini revolyusion deb atash mumkin. Oxirgi yillarda nuklein kislotalar strukturasi va funksiyasi, DNK restriksiyasi fermentlari, ularning hujayradagi ahamiyati gen muxandisligi usullari orqali aniqlandi, gibridomalar va monoklonal antitelolar olindi, biotexnologik jarayonlarga kompyuter texnologiyalari tadbiq etila boshlandi. Insoniyatni tashvishga solib turgan eng yirik muammolar, jumladan, oziq-ovqat, energetika, atrof-muhitni muhofaza qilish, sog‗liqni saqlash kabilarni xal etishda biotexnologiya o‗zining salmoqli xissasini qo‗shib kelmoqda. Biotexnologiyaning ulkan yutuqlari jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy taraqqiyoti uchun tezkor va samarali xizmat qilmoqda.
-
БИОЛОГИЯНИ ЎҚИТИШ МЕТОДИКАСИ
Биология ўқитиш методикаси биология фан асослари билан боғлиқ бўлган ўқув, жараёнлар, принстиплар ва қонуниятлар тўғрисидаги фандир. Мазкур принстип ва қонуниятларни билиш Ўқитувчига мактаб биология курси билан боғлиқ ўқув-тарбиявий жараёнларни замон талабларига мос ҳолда ташкил етиш ва бошқариш имконини беради. Биология ўқитиш методикаси биология ўқув фанларининг мазмуни, унинг ўқитиш шакллари, методлари, воситаларини ўзаро боғлиқ ҳолда жорий етишнинг мақсад қилиб қўяди.Биология ўқитиш методикасининг асосий вазифаси ўқувчиларга биологик ўкув фанлар бўйича чуқур атрофлича билим бериш, уларнинг ҳар томонлама ривожланган шахс сифатида камол топишига кўмак берувчи ўқув фанлар мазмунини, ўқитиш шакллари, воситалари ва методларини ишлаб чиишдан иборат.
-
Dorivor o‘simliklar yetishtirishning huquqiy asoslari
Mamlakatimizda qishloq xo’jaligi sohasining yangi yo’nalishlaridan biri bo’lgan dorivor o’simliklarni yetishtirishning huquqiy asoslari fani talabalarga dorivor o’simliklardan foydalanish qoidalari, ushbu yo’nalishda qonunchilikda bo’layotgan o’zgarishlar, huquqiy madaniyatni tabiiy boylik bo’lmish o’simliklar olamiga nisbatan shakllantirish bo’yicha tushuncha beradi. Dorivor o’simliklarni yetishtirishni huquqiy-me’yoriy asoslari fani bo’yicha bilimlarni egallash, kasbiy bilimlarini rivojlantiruvchi ta’limga asoslangan bo’lib,ta’lim oluvchi shaxsini shakllantirishga yo’naltirilgan holda amalga oshiriladi. O’z navbatida ta’limga tadbiq etilayotgan yangi metodlar, tashkiliy shakllar va ta’lim mazmunining markazida ta’lim jarayonining rahbari hamda shu jarayonning sub’ekti va ob’ekti bo’lgan ta’lim oluvchi shaxsi turadi.
-
Dorivor o'simliklarni yetishtirish texnologiyasi
Ma’lumki, qishloq xo‘jaligi ishlarining mavsumiyligi sababli xar bir tur usimlikka agrotexnika tadbirlarni aniq belgilangan muddatlarda yetkizish lozim. Iqlim (ob-havo) sharoitining keskin kontinentalligi va tuproq sharoitlarinig bir-biridan farq qilishi xamda boshqa ko‘p omillar dorivor o‘simliklar yetirshtirish texnologiyasini ishlab chiqishda nazariy va amaliy bilim uyg‘unligini toqozo qiladi.
-
O`SIMLIKLAR MORFOLOGIYASI VA ANATOMIYASI
kasblar va lavozimlar milliy klassifikatoriga muvofiq oliy ma’lumotli shaxs egallashi lozim bo’lgan lavozimlar bo’yicha mustaqil faoliyat ko’rsatishga; ta’lim yo’nalishi hamda turdosh ta’lim yo’nalishlarining magistratura mutaxassisliklari bo’yicha oliy ta’lim olishni davom ettirishga; kadrlarni qayta tayyorlash va malaka oshirish tizimida qo’shimcha kasbiy ta’lim olishga tayyorlangan bo’lishi shart.
-
Biologiya
Odam genetikasi irsiyat va o‘zgaruvchanlik qonuniyatlarini, normal va patologik belgilar irsiylanishining o‘ziga xosliklarini, kasalliklarning irsiyatga va muhit sharoitlariga bog‘liqligini inson populyatsiyalarida o‘rganadigan fandir. Odam genetikasi fani – uning morfologiyasi, fiziologiyasi, biokimyosi bilan bir qatorda zamonaviy tibbiyot fanining nazariy poydevorini tashkil qiladi. Bu fan odamlarda bo‘ladigan irsiy o‘zgarishlarni, hayotning molekular-genetik, hujayra, organizm, populatsiya darajasida tadqiq qiladi.